به گزارش قابوس نامه به نقل از قدس انلاین،این تنوع و تفاوت در سبک غذا خوردن، و بویژه رژیم گیاهخواری که این روزها طرفداران زیادی پیدا کرده، سبب شد تا با تعدادی پرسش بی پاسخ سراغ آقای دکتر محمد صادق کرمانی برویم. مشاور با سابقه تغذیه که خود مدت زیادی است این رژیم را دنبال می‌کند. با ما همراه باشید.
* آقای دکتر دقیقاً به چه رژیمی گیاهخواری می گوییم؟
- گیاهخواری همانطور که از نامش پیداست، پرهیز افراد از خوردن گوشت در رژیم غذایی روزانه شان است. گیاهخواران بر حسب مواد غذایی که استفاده می‌کنند و نظری که به دام‌ها دارند به چند دسته تقسیم می‌شوند. گیاه خواران محض، افرادی هستند که گوشت قرمز، ماهی، مرغ، تخم مرغ و لبنیات نمی‌خورند. برخی دیگر لبنیات و بعضی افراد تخم مرغ می‌خورند. گیاه‌خوارانی هم هستند که تخم‌مرغ و لبنیات هم در رژیم غذایی‌شان دارند، به نظر من بهترین نوع رژیم همین است و خودم هم از آن استفاده می‌کنم. البته دسته دیگری هم از گیاهخواران هستند که به آن ها نیمه گیاه خوار می‌گویند. آن ها مرغ و ماهی و گوشت سفید استفاده می‌کنند ولی گوشت قرمز مصرف نمی‌کنند. گیاه خوار محض بودن در دراز مدت خطر آفرین بوده و برای حفظ سلامتی لازم است مواد مغذی مورد نیاز بدن که منشاء حیوانی دارد به نوعی تامین شود. موادی مانند پروتئین،کلسیم، روی، ویتامین D، آهن و ویتامین B12.
* این مواد مغذی که به آن اشاره کردید برای یک گیاهخوار چطور باید تامین شود؟
- از مهمترین مواردِ رعایت این رژیم، تأمین پروتئین مورد نیاز بدن است. چرا که کمبود آن، بیماری‌های زیادی را برای فرد ایجاد می‌کند. البته ویتامین‌های دیگری مانند 12B، آهن و کلسیم هم به همان اندازه مهم هستند. اگر گیاهخواران یک رژیم متعادل و متنوع گیاهی برای خود داشته باشند که در این رژیم انواع دانه‌ها، میوه ها و سبزیجات به مقدار کافی باشد، می‌توان امیدوار بود که تمام مواد غذایی مورد نیاز بدن آن ها تامین می‌شود. آن دسته از گیاهخواران که لبنیات و تخم‌مرغ استفاده می‌کنند به راحتی می‌توانند پروتئین مورد نیاز بدن خود را تامین کنند. اما کار برای گیاهخواران محض قدری سخت تر است. دانه سویا، دانه گندم، عدس، نخود، آجیل و مغزها، برنج و تمام غلات از منابع تامین پروتئین آن ها هستند. اسفناج، شیر سویا، آب پرتقال غنی شده با کلسیم، کلم، دانه ها، بروکلی، بادام، هویج، خردل، تره فرنگی، آلو بخارا و ... منابعی سرشار از کلسیم است. استفاده از سویا، عدس، اسفناج، نخود، سیب زمینی، تخمه کدو حلوایی، آجیل، چغندر، خرما، گلابی، آلو، هلو و کشمش هم برای تامین آهن بدن گیاهخواران لازم است.
* شنیده‌ایم که گیاهخواران کم خونی و کمبود ویتامین B12 دارند. این درست است؟
- این مورد عمومیت ندارد و کمبود این ویتامین چه در گروه گیاهخوار و چه در گروه غیر گیاهخوار بسیار کم است. اما اگر کمبود ایجاد شود، خطرات بسیار جدی را ایجاد می‌کند. با بالارفتن سن قابلیت جذب این ویتامین از غذاها کند می‌شود. اما شاید در کنار این عامل، عواملی چون استفاده از داروهای خاص مانند متفورمین یا برخی داروهای تجویز شده برای سوزش سر دل و حتی کاهش وزن با عمل جراحی سبب بالا رفتن خطر کمبود ویتامینB12 در بدن باشند. گیاهخواران باید در نظر داشته باشند که بدن انسان توانایی ذخیره کردن ویتامین B12 را برای سال ها دارد. اما بهتر است مرتباً مقدار این ویتامین در خون کنترل شود. برای جبران این کمبود جلبک دریایی و مخمر باید استفاده شود. در این مورد پزشکان تغذیه معتقدند مخمر برای همه افراد مفید است و بهتر است همه آن را حداقل ماهی یک بار، مصرف کنند.
* این رژیم سبب لاغری می شود؟
رژیم گیاهخواری اگر درست برنامه‌ریزی و اجرا شود بویژه در افرادی که قبل از شروع رژیم گوشت و چربی زیادی استفاده می‌کردند، می‌تواند سبب کاهش وزن شود. این رژیم اوره، کلسترول و چربی خون را پایین می‌آورد و سبب پاکسازی بدن از مواد زاید می‌شود. حذف غذاهای فرآوری شده نیز سبب بازسازی و ضد سم‌سازی عمومی در بدن خواهد شد.
* دنبال کردن این رژیم شرط سنی خاصی نیاز دارد یا با هر سنی می شود این شیوه تغذیه‌ای را انتخاب کرد؟
- شروع کردن و داشتن این رژیم گیاهخواری محدودیت سنی ندارد، اما در سنین رشد و در شرایط بارداری و شیردهی این نوع تغذیه چندان توصیه نمی‌شود. در مورد زنان باردار، شیرده و کودکان نیاز به برنامه‌ریزی دقیقی است و توسط پزشکان تغذیه، ویتامین ها و املاح بیشتری به صورت مکمل های غذایی برای آن ها پیشنهاد می شود.
* آیا گیاهخوار شدن سخت و پر هزینه است؟
- اگر از زاویه‌ای نگاه کنیم که عمده خوراک افراد گیاهخوار، میوه‌جات و سبزیجات است می‌توان گفت تهیه‌اش ساده و کم هزینه است. اما از آنجا که در سایر کشورها برای کمتر مصرف کردن منابع حیوانی، منابع غذایی گیاهی از لحاظ مواد مغذی غنی می‌شوند و در کشور ما این امکان وجود ندارد، می‌توان گفت این رژیم پُر هزینه است. حتی در صورت وجود این مواد غنی شده به عناصر کلیدی بدن مانند آهن، روی، کلسیم، ویتامین D و امثال اینها را که منبع اصلی‌شان مواد غذایی حیوانی هستند، به گروه‌های غذایی گیاهی خیلی ها به دلیل بالاتر بودن قیمت سراغ آنها نمی‌روند.
* در نهایت شما این نوع رژیم را توصیه می‌کنید؟
- طبق آنچه آزمایشات و تحقیقات در این سال ها نشان داده است در این رژیم مقدار کلسترول کاهش پیدا می‌کند. همینطور خطرات ناشی از سرطان کولون(سرطان روده بزرگ)، بیماری قلبی و فشار خون بالا هم به حداقل می‌رسد.پس رژیمی خوب و سالم به نظر می‌رسد. البته باید این نکته را در نظر گرفت که رژیم گیاهخواری یکی از انواع رژیم های غذایی است که در آن حتماً باید تعادل و تنوع رعایت شود.
انتهای پیام/