به گزارش قابوس نامه، مسجد نباید تنها به محلی برای اقامه نماز نبدیل شود،هر چند شکی نیست که از سوی بزرگان دین بر اهمیت اقامه نماز در مساجد تاکید فراوانی شده است و منظور از طرح این مسئله توجه بیشتر به ابعاد دیگر مسجد و اثرگذاری در تربیت جامعه و انسانسازی است.
البته باید گفت که برخی از مساجد به دلیل محروم بودن از وجود یک روحانی ثابت اغلب از نمازگذار نیز محروم هستند وعلاوه بر آن بی توجهی به امور فرهنگی و اجتماعی مساجد که شاخصه مهم مساجد است، نقش هدایت کننده مساجد را کمرنگ کرده است.
توجه صرف به ظاهر مساجد
آسیبی که شاید مشهود ترین آسیب مساجد امروزی است توجه صرف به ظاهر و ساختمان ظاهری مساجد است ، چیزی که تا حدی مورد قبول عموم است و زمانی که به سمت تجمل می رود، نه تنها جذابیتی برای مردم  ندارد بلکه به دلیل تمرکز متولیان به این امر و غفلت از دستگیری محرومین و ابعاد تربیتی، موجب دوری آنان از مساجد می شود.
در نگاه دین فقیر و غنی بودن ملاک ارزش گذاری افراد نیست پس در مساجد که سنبل دین است باید همه اقشار براحتی حضور پیدا کنند و نباید با مکانی که خانه خدا نام گرفته است احساس غربت کنند اما متاسفانه بعضاً با رفتار غلط، این غربت و دوری به مردم تزریق می شود که البته بسیاری از این موارد به دلیل غفلت هاست نه از روی عمد.
کانونی برای حرکت انقلابی
در جریان شکل گیری انقلاب اسلامی و مبارزات پیش از آن همواره مسجد به عنوان پایگاهی برای روشنگری و ایجاد تحرک در راستای آرمان ها و پیروزی انقلاب بوده است اما براستی این ویژگی مهم مساجد چقدر امروزه مورد توجه است؟
 چقدر متولیان نقش هدایتگری مساجد را جدی می گیرند؟ و آیا این شکافی که میان مسجد و نمود عملی ابعاد مختلف آن ایجاد شده است، به عنوان دغدغه ای مطرح است؟ البته ذکر این مسئله ضروری است که منظور از دغدغه صرف به زبان آوردن این مشکل و آگاهی از آن نیست و قطعا زمانی می توان گفت دغدغه برای مسئله ای وجود دارد که شاهد مصداق های عملی برای راهکار باشیم.
رهبر معظم انقلاب  در دیدار شرکت‌کنندگان در همایش هفته گرامیداشت مساجد در مرداد 84 فرموده اند: " مساجد، جایگاه ارتباط انسان با پروردگار و از جمله مراکز تصمیم‌گیری‌های اجتماعی و سیاسی جوامع اسلامی است باید با برنامه‌ریزی صحیح و استفاده از ابزارهای فرهنگی، هنری، عمران معنوی مساجد را تقویت کرد و از ظرفیت شوق‌آوری و شورآفرینی مساجد برای جذب قشرهای مختلف مردم و تبلیغ مفاهیم و معارف اسلامی، بهره‌گیری کامل کرد."(پایگاه تخصصی مسجد)
با توجه به مطلب فوق می توان گفت: تاکید رهبر انقلاب به بکارگیری تمام ظرفیت های جامعه برای بروز بعد شوق آوری و شورآفرینی مساجد است ، همان ویژگی نهفته که در برخی از مساجد با برخورد های سلیقه ای متولیان -که اغلب هیات امناها هستند - ، به دلیل محدود شدن ابزارها،  فرصت بروز و ظهور کافی پیدا نکرده است.
یک گام فراتر از اختیارات
هر چند نمایندگان مجلس وظایف و اختیارات هیات امنای مساجد را در فروردین سال 94 در ۹ محور احصا و تصویب کرده اند و طبق آن امام جماعت مدیر امور مسجد و نیز رئیس هیات امنای مسجد است (وظایف و اختیارات هیات امنای) اما هنوز بسیاری از مساجد به شیوه گذشته اداره می شوند و هیات امنا با اصرار بر شیوۀ مدیریتی گذشته مانع بسیاری از کارهای فرهنگی در مساجد هستند و یا در صورت همکاری در اجرا، مجریان که اغلب جوانان و نوجوانان می باشند را تا حدی محدود می کنند که از ادامه فعالیت منصرف می شوند.
کانون های مساجد و پایگاههای بسیج که در مساجد مستقر هستند و عموما جوانان را در خود جای داده اند ظرفیت های خوبی هستند که می توان در تبیین مفاهیم دینی در قالب نیازهای روز جامعه از آنها بهره برد اما مخالفت با جوانان و عدم توجه به به ایده های آنان با بهانه هایی چون خامی جوانان و عدم داشتن تجربه بسیاری از جوانان را از انجام کارهای فرهنگی نا امید می کند.
از سوی دیگر نیز برخی جوانان گرایشی به سوی مسجد ندارند که البته این مسئله نیز به عدم جذابیت برنامه های مساجد و نگاه صرف عبادی بدون توجه به تمام ابعاد عبادت در این مکان مقدس بر می گردد و بُعد تبلیغی مسجد ، آن هم با روش های نوین و بکارگیری ذوق و هنر اغلب جایگاهی ندارد.
بی شک این مسئله به عنوان دغدغه ای از سوی دستگاههای متولی مطرح شده که قانونی در این راستا به تصویب رسیده است اما توجه به این نکته حائز اهمیت است که ما بسیاری از قوانین را داریم که متاسفانه به عنوان مجریان آن بدرستی به وظایف خود عمل نکرده ایم و به عبارتی حال که خلأ قانونی در این حوزه با تصویب طرحی برطرف شده است، حسن اجرا مهمترین بخش است که باید به آن توجه ویژه داشت تا تکه گمشدۀ اثرگذاری مساجد در جامعه به جایگاه واقعی خود بازگردد.
یادداشت: راحله شادل
انتهای پیام/